วันศุกร์ที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2559

         
ฉุยฉายนางมณี


           ฉุยฉายนางมณีได้ถูกประดิษฐ์ท่ารำแทรกอยู่ในการแสดงละครนอกเรื่องแก้วหน้าม้ากล่าวถึงนางแก้วหน้าม้าได้ถูกท้าวภูวดลและพระปิ่นทองกลั่นแกล้งจนเกือบจะเอาชีวิตไม่รอดแต่นางโชคดีได้รับการช่วยเหลือจากพระฤาษีที่ช่วยเหลือโดยถอดรูปม้าให้กลายเป็นสาวงามการแสดงชุดนี้จับตอนที่นางมณีรัตนาหรือนางแก้วหน้าม้าแต่งองค์ทรงเครื่อง ชมโฉมตัวเองเพื่อจะไปเข้าเฝ้าพระปิ่นทองครูบุญนาค ทรรทรานนท์เป็นผู้ประดิษฐ์ท่ารำ ครูพัฒนี พร้อมสมบัติ ประพันธ์บทฉุยฉาย
 บทร้องฉุยฉายนางมณี
                 -ปี่พาทย์ทำเพลงรัว-
                        ร้องฉุยฉาย
      ฉุยฉายเอย รูปม้ากลับหายกลับหายกลายเป็นนางมณี
      อรชรอ้อนแอ้นงามแม้นกินรี ตามพรพระมุนี ดังเช่นเยาวนิตย์
      ท่วงทาพาไปย่างไว้จริต ผันหน้ากล้าชิด ชอบติดใจเอย
-ร้องแม่ศรี-
       แม่ศรีเอยแม่ศรีพโนมัย นุ่งผ้าผืนใหม่ห่มสไบสีตอง
       แต่งองค์นงลักษณ์ผัดพักตร์ผุดผ่อง เตรียมเฝ้าพระปิ่นทองที่ในบุรีเอย

-เพลงเร็ว/ลา-


ตัวอย่าง














ฉุยฉายเบญกาย




          ฉุยฉายเบญกาย อยู่ในการแสดงโขนเรื่อง รามเกียรติ์ชุดนางลอย เนื้อเรื่องกล่าวถึง ทศกัณฐ์พญายักษ์แห่งกรุงลงกา ใช้ให้นางเบญกายไปตัดศึก โดยแปลงเป็นนางสีดาและแสร้งว่าตายทำตัวลอยน้ำไปยังพลับพลาพระราม นางเบญจกายขอไปดูตัวจริงของนางสีดา แล้วแปลงตัวให้ละม้ายคล้ายนางสีดา และแสร้งทำจริตกิริยาให้เหมือนนางสีดา เพื่อขึ้นเฝ้าทศกัณฐ์
   ศิลปการรำของฉุยฉาย คือการรำเดี่ยวเพื่ออวดลีลาท่ารำของตัวละคร ที่สามารถแปลงกายและชมโฉมความสวยงามของตัวเองด้วยความพอใจ บทร้องฉุยฉายเบญกายนี้ เป็นพระนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์  


เนื้อเพลง ฉุญฉายเบญกาย
 
       ฉุยฉายเอย
จะเข้าไปเฝ้าเจ้าก็กรีดกราย
เยื้องย่างเจ้าช่างแปลงกาย
ให้ละเมียดละม้ายสีดานงลักษณ์
ถึงพระรามเห็นทรามวัย
จะฉงนพระทัยให้อะเหลื่ออะหลัก
       งามนักเอย
ใครเห็นพิมพ์พักตร์ก็จะรักจะใคร่
หลับก็จะฝันครั้นตื่นก็จะคิด
อยากเห็นอีกสักนิดหนึ่งให้ชื่นใจ
งามคมดุจคมศรชัย
ถูกนอกทะลุในให้เจ็บอุรา
       แม่ศรีเอย
แม่ศรีรากษสี
แม่แปลงอินทรีย์
เป็นแม่ศรีสีดา
ทศพักตร์มลักเห็น
จะตื่นจะเต้นในวิญญาณ์
เหมือนล้อเล่นให้เป็นบ้า
ระอาเจ้าแม่ศรีเอย ฯ
       อรชรเอย
อรชรอ้อนแอ้น
เอวขาแขนแมน
แม้นเหมือนกินนรี
ระทวยนวยนาด
วิลาสจรลี
ขึ้นปราสาทมณี
เฝ้าพระปิตุลาเอย ฯ



ตัวอย่าง






ขอบคุนที่มาhttps://www.gotoknow.org/posts/136894